یکی از ابزارهای کلیدی در شناخت هویت برند و ارتباط مؤثر با مخاطب، تست آرکتایپ برند است که به برندها کمک میکند تا شخصیت خود را شناسایی و تعریف کنند. آرکتایپها الگوهای بنیادینی هستند که رفتارها و ویژگیهای انسانی را به تصویر میکشند و به برندها امکان میدهند تا پیامهای خود را به گونهای طراحی کنند که با ارزشها و نیازهای مخاطبان همراستا باشد. با شناسایی آرکتایپ مناسب، برندها میتوانند داستانهای جذابتری روایت کنند و ارتباط عمیقتری با مشتریان برقرار نمایند. در این مقاله، با کمک ۱۲ کهن الگوی یونگ، به بررسی انواع آرکتایپ برند، ویژگیها و شخصیتهای مختلف آنها خواهیم پرداخت و یاد میگیریم که چگونه آرکتایپ متناسب با برند خود را انتخاب کنیم.
آرکتایپ برند چیست؟
آرکتایپ برند به الگوهای بنیادی شخصیتها و داستانهایی اشاره دارد که در فرهنگهای مختلف وجود دارند و میتوانند به طور مؤثری در شکلدهی به هویت برندها مورد استفاده قرار گیرند. این آرکتایپها نمایانگر مجموعهای از ویژگیها، احساسات و رفتارها هستند که میتوانند در فرآیند بازاریابی و تبلیغات مورد استفاده قرار گیرند. به عبارت دیگر، آرکتایپها به برندها کمک میکنند تا هویت خود را بهتر بشناسند و با مشتریان خود ارتباط عمیقتری برقرار کنند. انتخاب کهن الگو برند میتواند تأثیر زیادی بر روی توسعه برند، استراتژیهای بازاریابی، طراحی محصول و حتی خدمات مشتری داشته باشد. به همین دلیل، آشنایی با این الگوها برای هر برندی ضروری است.

انواع آرکتایپ برند
آرکتایپهای برند به دستههای مختلفی تقسیم میشوند که هر کدام شعار، ویژگیها و شخصیتهای خاص خود را دارند. رایجترین آرکتایپها شامل شخصیت بیگناه، قهرمان، یاغی، کاوشگر، خالق، حاکم، جادوگر، عاشق، مراقب، دلقک و حکیم هستند. هر کدام از این آرکتایپها نمایانگر نوع خاصی از ارتباطات انسانی هستند و میتوانند به برندها کمک کنند تا با مشتریان خود به طور مؤثرتری ارتباط برقرار کنند. با توجه به اهمیت برندینگ برای کسب و کار های کوچک، شناخت این آرکتایپها امری ضروری است، زیرا میتواند به آنها کمک کند تا داستانهای جذابتری بسازند و در ذهن مشتریان ماندگار شوند.
شخصیت بیگناه

شخصیت بیگناه نمایانگر سادگی، صداقت و خلوص است. برندهایی که از این آرکتایپ استفاده میکنند معمولاً بر روی ارزشهایی چون اعتماد، امنیت و خوشبختی تأکید دارند. این نوع برندها معمولاً به دنبال ایجاد یک احساس مثبت و دلنشین در مشتریان هستند و سعی میکنند تا با ارائه محصولات یا خدماتی ساده و طبیعی، حس خوشایندی را منتقل کنند. شخصیت بیگناه معمولاً در تبلیغات خود از تصاویر زیبا، رنگهای ملایم و پیامهای مثبت استفاده میکند تا احساس آرامش و خوشحالی را در مخاطب ایجاد کند. این آرکتایپ برای برندهایی مانند محصولات ارگانیک، مواد غذایی سالم و خدمات مرتبط با خانواده بسیار مناسب است.
کهنالگوی قهرمان
شخصیت قهرمان یکی دیگر از آرکتایپهای مهم است که بر روی قدرت، شجاعت و اراده تأکید دارد. برندهایی که این آرکتایپ را انتخاب میکنند معمولاً داستانهایی از موفقیت، چالشها و پیروزیها را روایت میکنند. این نوع برندها به دنبال الهامبخشی به مشتریان خود هستند و سعی دارند تا آنها را تشویق کنند که بر موانع غلبه کنند و به هدفهای خود دست یابند. قهرمانها معمولاً ویژگیهایی چون اعتماد به نفس، قدرت و عزم راسخ دارند و این ویژگیها در پیامهای تبلیغاتی آنها منعکس میشود. برندهایی مانند نایک با شعار «فقط انجامش بده» نمونهای از این آرکتایپ هستند که به مخاطبان خود انگیزه میدهند تا بهترین نسخه از خودشان باشند.
آرکتایپ همه پسند
آرکتایپ «همه پسند» یا «آرکتایپ جامع» به نوعی از شخصیت برند اشاره دارد که ویژگیهای متنوعی را در بر میگیرد و سعی دارد تا با تمامی گروههای مختلف ارتباط برقرار کند. این نوع برندها معمولاً بر روی تنوع، فراگیری و همبستگی تأکید دارند و سعی میکنند تا پیامهایی را منتقل کنند که شامل تمامی افراد با فرهنگها، سنین و پیشینههای مختلف باشد. این آرکتایپ معمولاً در تلاش است تا حس تعلق را در مشتریان ایجاد کند و نشان دهد که هر فردی میتواند بخشی از جامعه بزرگتر باشد. برندهایی مانند کوکا کولا که سعی در ایجاد لحظات شادی مشترک دارند، نمونهای از این نوع آرکتایپ هستند که تلاش میکنند تا ارتباطات انسانی را تقویت کنند.

آرکتایپ یاغی
شخصیت یاغی نمایانگر شورش، نوآوری و عدم پذیرش قواعد موجود است. برندهایی که از این آرکتایپ استفاده میکنند معمولاً به دنبال تغییر وضعیت موجود هستند و سعی دارند تا مرزهای جدیدی را تعیین کنند. این نوع برندها معمولاً مخاطبان خود را به چالش میکشند و آنها را تشویق میکنند تا خارج از چارچوب فکر کنند. یاغیها معمولاً با تصاویری جسورانه و پیامهای تحریکآمیز شناخته میشوند. برندهایی مانند اپل در ابتدای تأسیس خود نمونهای از این آرکتایپ بودند که با معرفی محصولات نوآورانه خود توانستند صنعت فناوری را متحول کنند.
کهن الگوی کاوشگر
شخصیت کاوشگر نمایانگر جستجوگری، ماجراجویی و کنجکاوی است. برندهایی که از این آرکتایپ استفاده میکنند معمولاً بر روی اکتشافات جدید و تجربههای منحصر به فرد تأکید دارند. این نوع برندها به دنبال جذب مشتریانی هستند که علاقهمند به کشف دنیای جدید و تجربههای جدید هستند. کاوشگرها معمولاً پیامهایی را منتقل میکنند که حس ماجراجویی و آزادی را در مخاطبان ایجاد کند. برندهایی مانند نشنال جغرافیک نمونهای از این آرکتایپ هستند که با ارائه محتوای جذاب درباره سفرها و فرهنگهای مختلف، مخاطبان خود را به کشف دنیای جدید ترغیب میکنند.
کهن الگوی خالق
شخصیت خالق نمایانگر خلاقیت، نوآوری و هنر است. برندهایی که از این آرکتایپ استفاده میکنند معمولاً بر روی خلق آثار هنری یا محصولات منحصر به فرد تأکید دارند. این نوع برندها به دنبال جذب مشتریانی هستند که ارزش هنر و خلاقیت را در زندگی خود مهم میدانند. خالقها معمولاً پیامهایی را منتقل میکنند که حس الهامبخشی و زیبایی را در مخاطبان ایجاد کند. برندهایی مانند لوازمالتحریر مکتوب یا شرکتهای طراحی داخلی نمونهای از این آرکتایپ هستند که با ارائه محصولات خلاقانه خود توانستهاند توجه مخاطبان خاصی را جلب کنند.
آرکتایپ حاکم
شخصیت حاکم نمایانگر قدرت، کنترل و رهبری است. برندهایی که از این آرکتایپ استفاده میکنند معمولاً بر روی کیفیت بالا، اعتبار و قابلیت اطمینان تأکید دارند. این نوع برندها سعی دارند تا حس امنیت و اعتماد را در مشتریان خود ایجاد کنند و نشان دهند که آنها بهترین گزینه برای انتخاب هستند. حاکمها معمولاً پیامهایی را منتقل میکنند که حس قدرت و تسلط را در مخاطبان ایجاد کند. برندهایی مانند مرسدس بنز یا رولز رویس نمونههایی از این آرکتایپ هستند که با تأکید بر کیفیت بالا و اعتبار خود توانستهاند جایگاه ویژهای در بازار پیدا کنند.

کهن الگوی عاشق
شخصیت عاشق نمایانگر عشق، زیبایی و ارتباطات عاطفی است. برندهایی که از این آرکتایپ استفاده میکنند معمولاً بر روی جذابیت احساسی محصولات یا خدمات خود تأکید دارند. این نوع برندها سعی دارند تا حس عشق، محبت و تعلق خاطر را در مشتریان خود ایجاد کنند. عاشقها معمولاً پیامهایی را منتقل میکنند که حس زیباییشناسی و عواطف عمیق را در مخاطبان ایجاد کند. برندهایی مانند تیوینی یا گل فروشیها نمونهای از این آرکتایپ هستند که با ارائه محصولاتی زیبا و احساسی توانستهاند ارتباط عاطفی قوی با مشتریان برقرار کنند.
کهن الگوی مراقب
شخصیت مراقب نمایانگر حمایت، مراقبت و ایمنی است. برندهایی که از این آرکتایپ استفاده میکنند معمولاً بر روی ارزشهایی چون امنیت، حمایت اجتماعی و مراقبت تأکید دارند. این نوع برندها سعی دارند تا حس آرامش خاطر را در مشتریان خود ایجاد کنند و نشان دهند که آنها همیشه در کنارشان هستند. مراقبها معمولاً پیامهایی را منتقل میکنند که حس حمایت عاطفی و اجتماعی را در مخاطبان ایجاد کند. برندهایی مانند بیمهها یا سازمانهای خیریه نمونهای از این آرکتایپ هستند که با ارائه خدمات حمایتی توانستهاند توجه مخاطبان خاصی را جلب کنند.
آرکتایپ جادوگر
شخصیت جادوگر نمایانگر تغییرات شگفتانگیز، نوآوری و تأثیرگذاری است. برندهایی که از این آرکتایپ استفاده میکنند معمولاً بر روی توانایی خود برای ایجاد تغییرات مثبت تأکید دارند. این نوع برندها سعی دارند تا حس شگفتی و جادو را در مخاطبان ایجاد کنند و نشان دهند که محصولات یا خدمات آنها قادر به تغییر زندگی مشتریان هستند. جادوگرها معمولاً پیامهایی را منتقل میکنند که حس امیدواری و شگفتی را در مخاطبان ایجاد کند. برندهایی مانند دیزنی نمونهای از این آرکتایپ هستند که با ایجاد تجارب شگفتانگیز برای مخاطبان خود توانستهاند ارتباط عمیقی برقرار کنند.

آرکتایپ دلقک
شخصیت دلقک نمایانگر شادی، سرگرمی و تفریح است. برندهایی که از این آرکتایپ استفاده میکنند معمولاً بر روی ایجاد لحظات خوشحالکننده تأکید دارند. این نوع برندها سعی دارند تا حس شادی و خوشحالی را در مشتریان خود ایجاد کنند و نشان دهند که زندگی باید پر از شادی باشد. دلقکها معمولاً پیامهایی را منتقل میکنند که حس تفریح و سرگرمی را در مخاطبان ایجاد کند. برندهایی مانند مکدونالد یا جشنوارههای تفریحی نمونهای از این آرکتایپ هستند که با ارائه تجربههای خوشحالکننده توانستهاند ارتباط نزدیکی با مشتریان برقرار کنند.
آرکتایپ حکیم
شخصیت حکیم نمایانگر دانش، خرد و بصیرت است. برندهایی که از این آرکتایپ استفاده میکنند معمولاً بر روی ارائه اطلاعات دقیق، مشاورههای تخصصی و راهنمایی تأکید دارند. این نوع برندها سعی دارند تا حس اعتماد به نفس و آگاهی را در مشتریان خود ایجاد کنند و نشان دهند که آنها منبعی معتبر برای کسب اطلاعات هستند. حکیمها معمولاً پیامهایی را منتقل میکنند که حس دانشآموزی و جستجوی حقیقت را در مخاطبان ایجاد کند. برندهایی مانند دانشگاهها یا مؤسسات آموزشی نمونهای از این آرکتایپ هستند که با ارائه محتوای آموزشی توانستهاند توجه مخاطبان خاصی را جلب کنند.
آرکتایپ معروفترین برندهای دنیا چیست؟
برخی از معروفترین برندهای دنیا مانند اپل، نایک، کوکا کولا، مرسدس بنز و دیزنی هر کدام نماینده یک یا چند آرکتایپ خاص هستند. اپل به عنوان یک یاغی شناخته میشود که همواره مرزهای نوآوری را جابهجا کرده است؛ نایک قهرمان است که مشتریان خود را تشویق به دستیابی به اهدافشان میکند؛ کوکا کولا نماینده روحیه «همه پسند» است؛ مرسدس بنز حاکم است که بر کیفیت بالای محصولات خود تأکید دارد؛ دیزنی جادوگر است که تجارب شگفتانگیزی برای خانوادهها فراهم میکند. شناخت این آرکتایپها کمک میکند تا بفهمیم چگونه هر یک از این برندها توانستهاند جایگاه ویژهای در ذهن مخاطبان پیدا کنند.

چرا شخصیت برند برای برندینگ مهم است؟
شخصیت برند یکی از عناصر کلیدی در فرآیند برندینگ محسوب میشود زیرا هویت بصری واضحی برای برند ایجاد میکند و باعث تمایز آن نسبت به رقبا میشود. انتخاب صحیح یک آرکتایپ مناسب باعث افزایش شناخت مشتریان نسبت به ارزشها، مأموریتها و اهداف یک برند خواهد شد. همچنین شخصیت قوی باعث ایجاد ارتباط عاطفی عمیقتر با مشتریان شده و وفاداری آنها نسبت به برند را افزایش میدهد. هنگامیکه مشتریان احساس کنند یک برند ارزشها و شخصیت آنها را منعکس میکند، احتمال خرید مجدد آنها افزایش خواهد یافت.
اشتباهات رایج در انتخاب آرکتایپ برند
انتخاب نادرست آرکتایپ ممکن است منجر به عدم تطابق بین هویت واقعی یک برند و تصویر آن در ذهن مشتریان شود. برخی از اشتباهات رایج شامل انتخاب چندین آرکتایپ همزمان بدون تمرکز کافی بر روی یکی از آنها، عدم توجه به نیازهای واقعی مشتریان هنگام انتخاب آرکتایپ یا عدم تطابق بین پیامهای تبلیغاتی با شخصیت انتخاب شده است. همچنین عدم بررسی دقیق بازار هدف نیز ممکن است باعث شود یک برند نتواند ارتباط مؤثری با مخاطبان خود برقرار کند.